Pogoda cały czas sprzyja, proponuję więc tym razem 4 archeologiczne miejsca do odwiedzenia.
Podróż 15 tys. lat wstecz
Stanowisko archeologiczne w Wilczycach, woj. świętokrzyskie.
Współrzędne geograficzne: 50°44'32.0"N 21°39'23.3"E
Współrzędne GPS: 50.742214, 21.656473
Znaleziono tu pozostałości obozowiska łowców i zbieraczy należących do kultury magdaleńskiej, tej samej, co twórcy malowideł np. w Lascaux i Altamirze.
Zimowy obóz łowców z Wilczyc pochodzi sprzed 15 500 tys. lat. Znajdował się on na najwyższym wyniesieniu północnego stoku doliny Opatówki i służył im on przez wiele lat, a może nawet dziesięcioleci. Na obozowisko wykorzystali niewielki rów, chroniący ich przed wiatrami. Nie zmienia to faktu, że ich skórzane namioty o podłogach ułożonych z płytek piaskowca stanęły w świetnym punkcie obserwacyjnym. Mieli oni rozległy widok na dolinę rzeki i piaskowcowe wzgórza pokryte lessem. W tamtym czasie na tym terenie panował klimat arktyczny późnej epoki lodowcowej, na wzgórzach rosła tundra, natomiast w dolinie rzeki można było znaleźć pojedyncze drzewa i sporo krzewów. W okolicy pojawiały się nosorożce włochate, mamuty, dzikie konie, niedźwiedzie, lisy polarne, zające, świstaki, susły, pardwy, łabędzie, mewy (znaleziono mnóstwo kości zwierząt).
Zdjęcie zrobiłam z okolicy obozowiska łowców w kierunku "widoku", który się przed nimi roztaczał.
Wykopaliska zarosły, ale na mapie google całkiem dobzre widać zarys miejsca, w którym były. Trzeba tylko wpisać podane przeze mnie współrzędne. Warto zerknąć na to miejsce, zwłaszcza będąc przejazdem, chociażby po to, aby urealnić tych naszych praprzodków.
Na stanowisku archeologicznym bardzo dobrze zachowały się krzemienne i kamienne wyroby oraz broń z kości, rogu i ciosów mamuta. Jednym ze znalezisk są stylizowane, schematyczne figurki kobiece z krzemienia. Znaleziono ich ponad 40, a 3 spośród nich są eksponowane w Muzeum Archeologicznym w Warszawie. W ogóle stanowisko było bogate w artefakty - odkryto ponad 40 tys. przedmiotów.
Stylizowane figurki kobiece z Wilczyc. Są eksponowane w Muzeum Archeologicznym w Warszawie.
W obozowisku przebywały również kobiety, o czym świadczy chociażby znaleziony szkielet dziewczynki, wcześniaka. Dziewczynka zmarła zaraz po urodzeniu lub urodziła się martwa. Pochowano ją pod podłogą domu i wyposażono w naszyjnik z siekaczy lisa.
Obozowisko w Wilczycach jest jednym z najciekawszych stanowisk z późnej epoki lodowcowej w Europie Środkowej.
Miejsce po naszej najstarszej budowli
Stanowisko archeologiczne w Ćmielowie
Współrzędne geograficzne: 50°52'58.6"N 21°32'03.3"E
Współrzędne GPS: 50.882940, 21.534240
Tak, chodzi mi o ten Ćmielów, w którym jest muzeum porcelany. Jak w Wilczycach znaleziono tu obozowisko ludności kultury magdaleńskiej i tak jak w Wilczycach nie ma tu śladu po eksploracji, a nawet jest mniej, bo na zdjęciu satelitarnym nie widać nawet zarysu wykopalisk ze względu na użytkowane pole. Tym niemniej odnalazłam to miejsce na podstawie dokładnej mapy i zdjęcia lotniczego z zaznaczonym terenem prac badawczych. Oznaczyłam współrzędne współrzędne geograficzne i GPS tego rejonu, zawsze więc można tutaj przyjechać i poczuć się jak łowca sprzed 15 tys. lat.
15 tys. lat temu tu było obozowisko ludności kultury magdaleńskiej.
Prahistoryczni mieszkańcy wybrali na obozowisko podobny typ krajobrazu, jak w Wilczycach. Zagospodarowali oni łagodne zbocze będące kulminacją ostańca lessowego, położonego w widłach rzek Kamiennej i Przepaści.
Podczas wykopalisk wydobyto na tym terenie artefakty z piaskowca, hematytu, około 14 tys. artefaktów krzemiennych oraz znaleziono hit - pozostałość niewielkiej budowli, nazwanej w wielu publikacjach najstarszą chatą na ziemiach polskich. Czy była to budowla mieszkalna, nie wiadomo, choć z całą pewnością miała wyraźną, płaską podłogę i gładkie ściany, oraz paleniska w środku.
Największa w Europie kopalnia sprzed 6 tys. lat
Będąc w rejonie świętokrzyskim warto zwiedzić Krzemionki Opatowskie, gdzie od neolitu do wczesnej epoki brązu była największa w Europie kopalnia krzemienia pasiastego. Odkryto tu kilkaset szybów wydobywczych oraz kopalnie: odkrywkowe, szybowe, filarowe i głębinowe sprzed 6000-3600 lat, a wyroby z wydobywanego tu surowca docierały na odległość 660 km.
Współcześnie piktogramem kopalni jest znaleziony w jednym z chodników rysunek zagadkowej postaci, wykonany przez dawnego górnika. Czy to rysunek ot taki sobie, machnięty dla rozrywki? A może to praprzodkini Św. Barbary, patronki górników, w tamtych czasach o cechach fantastycznych?
Zagadkowa postać narysowana węglem drzewnym wewnątrz kopalni.
Neandertalczyk
Aby powędrować jeszcze głębiej w przeszłość proponuję zajrzeć do niewielkiego Centrum Neandertalczyka koło Jaskini Raj w Chęcinach, gdzie można sobie przypomnieć, że każdy z nas nosi w sobie parę procent jego genów.
Tablica z Centrum Neandertalczyka, przypominająca, że przecież krzyżowaliśmy się z nimi.
Zobacz też:
