25 lut 2016

Mamy już wstępną listę roślin obecnych w diecie człowieka.


Na tej liście widnieją 172 gatunki. Być może coś zostanie tu dopisane, lecz nawet gdyby ilość pozycji została podwojona, nie ma to znaczenia. A dlaczego? Otóż dlatego, że na ziemi jest 315 000 gatunków wszystkich roślin.

JEMY ROŚLINY EWOLUCYJNIE NIEDAWNE

Podstawą naszej diety są młode ewolucyjnie rośliny okrytonasienne, do których należą zboża, warzywa, drzewa owocowe. Ewolucyjnie od nich starsze mszaki, paprocie oraz kuzyni paproci pochodzący bezpośrednio od przodków morskich alg to rośliny telomowe. Stanowią 300 tys. gatunków, lecz w ludzkiej diecie występuje sporadycznie tylko kilka gatunków paproci.

IGLAKI TO MAŁY PROCENT

Pierwszą na ziemi grupą roślin nasiennych są rośliny nagonasienne, czyli po prostu "iglaki". 300 mln lat temu wyparły one z dominującej pozycji mszaki i paprocie. Z kolei dominacja tych roślin skończyła się około 100 mln lat temu i obecnie mamy 700-900 gatunków nagonasiennych, co stanowi 1% gatunków roślin. Z tej grupy w diecie ludzkiej można spotkać orzeszki piniowe, jagody jałowca, czasem jakieś fragmenty świerka lub igieł sosnowych oraz orzechy "cycad", które jedzą ludzie Chamorros z Guam. Trzeba tu też dodać liście i orzechy gingko bilboa, ostatniego przedstawiciela potężnego niegdyś rodzaju, uratowanego od zapomnienia wysiłkiem chińskich mnichów w ciągu ostatnich kilku tysięcy lat.

WAŻNE ŹRÓDŁO BIAŁKA.

Z zapisu kopalnego możemy wnioskować, że 100 mln lat temu pojawiła się ogromna różnorodność okrytonasiennych roślin kwiatowych. Pomogły im w tym najprawdopodobniej owady i inne zwierzęta zapylające kwiaty, roznosząc ich pyłki. Najwcześniejsze rośliny kwiatowe znajdziemy wśród naszych przypraw, a są nimi czarny pieprz, cynamon i anyż gwiaździsty. Z tej wczesnej grupy pochodzi też awokado.
Do roślin okrytonasiennych należy wyodrębniona później rodzina traw, która obecnie może pochwalić się kukurydzą, ryżem, pszenicą, żytem, jęczmieniem, owsem, prosem i sorgo.
Rośliny o największych i najmniejszych nasionach na planecie - palmy i orchidee, w naszej kuchni odpowiednio reprezentowane przez kokosa (palma) i wanilię (storczyk), to też okrytonasienne.
Do tej grupy zaliczają się ponadto rośliny strączkowe: fasola, groch, soczewica, soja, będące ogromnie ważnym źródłem białka roślinnego dla ludzi.

Opracowane na podstawie:
The Botanist in the Kitchen - https://botanistinthekitchen.wordpress.com/the-plant-food-tree-of-life/phylogenetic-tree-view/