2 mar 2011

Szafir



Wzór chemiczny: Al2O3 (trójtlenek glinu)
Twardość w skali Mohsa – 9

Łupliwość – brak
Rysa – biała
Przełam – muszlowy lub nierówny
Barwa – niebieska w różnych odcieniach
Połysk – szklisty, diamentowy

Szafir, i w ogóle korund, występuje w skałach magmowych bogatych w trójtlenek tlenek glinu, ale nie zawierających zbyt dużej ilości krzemionki, np. w sjenitach, perydotytach, pegmatytach. Nierzadko spotyka się je też w skałach metamorficznych. Jako minerał o dużej twardości, bardzo trwały pod względem chemicznym, szafir (korund) znajduje się często we wtórnych złożach okruchowych.

Zabarwienie szafirów wywołane jest obecnością tlenków żelaza i tytanu.

Szafir gwiaździsty, pokazany na filmiku, to rzadka odmiana szafiru, wykazująca asteryzm w postaci sześcio- lub wyjątkowo dwunastopromiennej gwiazdy. Zjawisko to wywołują drobne, igiełkowe, prawidłowo rozmieszczone wrostki rutylu.


Hildegarda z Bingen tak pisze o leczniczych właściwościach szafirów:
„…a człowiek, którego stale nęka podagra tak, że głowa i reszta ciała jego przez zbyt duże obciążenie spokoju osiągnąć nie mogą, kamień ten do ust niechaj włoży, a podagra złagodnieje… A kto w gniewie swym mocno poruszony być się zdaje, niechaj szafir do ust włoży, a złość wygaśnie i odejdzie od chorego…”

W Polsce korund i jego odmiany (rubin, szafir) znane są z piasków złotonośnych okolic Złotoryi i Izerski na Dolnym Śląsku. Białe i bladoniebieskie kryształy i ziarna korundu wielkości do 5 cm występują także w pegmatycie Kruczej Skały, w Wilczej Porębie koło Karpacza oraz w gnejsach Izerskich.

Opracowane na podstawie: A. Bolewski, A. Manecki "Rozpoznawanie minerałów; A. Bolewski, A. Manecki "Mineralogia szczegółowa"; K. Maślankiewicz "Kamienie szlachetne" ; J. Kourimsky "Encyklopedia minerałów i skał"; A. Conrad-Seibert ,K. Hechtberger "Hildegarda z Bingen. Sentencje i porady na każdy dzień".

Na zakończenie wpisu - ciekawy szafir, który natura zabarwiła nieregularnie, tworząc wzór w postaci trójpalczastej łapki (lub korony) w niebieskiej obwódce. Szlifierz pięknie oszlifował kamień, podkreślając ten wzór.