Granaty stanowią grupę minerałów o podobnym składzie chemicznym, mających różne własności fizyczne i optyczne zależnie od zawartości poszczególnych składników chemicznych.
Ogólny wzór granatów można przedstawić : A3B2[SiO4]3, gdzie A = Mg, Fe, Mn, Ca; B = Al, Fe, Cr, Mn, Ti.
Połysk - szklisty, tłustawy
Twardość - 6,5 - 7,5
Łupliwość - niewyraźna, przełam - muszlowy, ziarnisty
Są odporne na działanie kwasów i czynników klimatycznych.
ODMIANY GRANATÓW:
Pirop Mg3Al2[SiO4]3
Almandyn Fe3Al2[SiO4]3
Spessartyn Mn3Al2[SiO4]3
Grossular Ca3Al2[SiO4]3
Andradyt Ca3Fe2[SiO4]3
Odmianą andradytu jest melanit, z domieszką Ti i Na
Uwarowit Ca3Cr2[SiO4]3
Najbardziej znanym granatem jest pirop (dawniej zwany niekiedy karbunkułem), o rubinowo-czerwonej barwie (barwa piropu bywa ciemnoczerwona aż do czaenej). Nazwa pochodzi od greckiego piropos - podobny do ognia. Wysrępuje on głównie w zasadowych skałach magmowych (zwłaszcza w perydotytach) i w metamorficznych serpentynitach. Nie tworzy on wyraźnych kryształów lecz występuje zwykle w postaci nieregularnych ziarń.
W Polsce piropy występują w eklogitach i granulitach Gór Śnieżnickich i Sowich na Dolnym Śląsku.
Almandyn, również dawniej zwany karbunkułem. Jego barwa przypomina pirop lecz różni się bardziej fioletowawym lub brązowawym odcieniem. Almandyny występują zarówno w skałach magmowych, jak i metamorficznych. Kryształy almandynu są dość duże (np. w porównaniu z piropami) i z reguły doskonale wykształcone. Spotyka się w nich zjawisko asteryzmu.
W Polsce almandyny występują w skałach metamorficznych w okolicy Lądka koło Bystrzycy, w Modliszowie, Kamionkach i Grodziszczu w Górach Sowich, w pegmatytach koło Lubachowa, w łupkach krystalicznych Karkonoszy. Są też w łupkach krystalicznych Tatr oraz w licznych skałach krystalicznych nawierconych w podłożu krystalicznym pn-wsch Polski. Występują również w bałtyckich piaskach plażowych.
Jasnoczerwony, wpadający w lekki fiolet granat, będący mieszaniną piropu i almandynu, nosi nazwę rodolit.
Spessartyn. Jego nazwa pochodzi od miejsca odkrycia w górach Spessart pomiędzy Frankfurtem a Wurzburgirm e Niemczech. zazwyczaj ma barwę żółtą, pomarańczową, czerwonawą, brązową, brunatnawą. Spotykany jest zazwyczaj w skałach magmowych. Występuje zwykle w postaci kryształów.
W Polsce spotyka się go w pegmatytach Wilczej Poręby oraz w granitoidach Chwałkowa koło Sobótki.
Grossular. Ma on barwy jaśniejsze niż inne granaty, niekiedy bywa wręcz bezbarwny. najczęstszymi barwami są bladoszmaragdowozielona, różowa, żółta, cynamonowobrunatna. Nazwa grossularu ze względu na jego barwę pochodzi od łącińskiej nazwy agrestu - ribes grossularia. Występuje on w postaci zbitej lub krystalicznej. Powstaje w warunkach wysokotemperaturowych przekształceń w strefach kontaktowych magmy zasobnej w krzemionkę i skał wapiennych wzbogaconych w glin.
Czerwoną odmianą grossularu, wzbogaconą w żelazo jest hessonit (essonit).
W Polsce grossular występuje w Gębczycach koło Strzelina, w wapieniach Podzamcza koło Kłodzka, gdzie tworzy wkładkę skały granatowej; wśród skał metamorficznych Śnieżnika Kłodzkiego, w łomie nefrytu w Jordanowie, w Klecznej koło Dzierżoniowa i granitach łomu Grabie koło Świdnicy.
Andradyt. Zależnie od składu chemicznego ma rozmaite barwy. Znane są andradyty o barwie brunatnoczerwonej, brunatnej, czarnej oraz zielonej i żółtej w różnych odcieniach. Żółte, przezroczyste odmiany przypominające topazy określane bywają jako topazolity. Jednak do najważniejszych odmian andradytu należą demantoid i melanit.
Zielony demantoid przyćmiewa wszystkie inne granaty silnym połyskiem i bardzo wysoką dyspersją. Czarną odmianą andradytu o bardzo wysokiej dyspersji jest melanit.
Uwarowit. Ma on szmaragdowozieloną barwę dzięki obecności chromu. Występuje zwykle tylko w drobnych kryształach, dlatego rzadko bywa używany jako kamień ozdobny. Przy czym najczęściej jest on spotykany w postaci naskorupień na chromicie.
W Polsce znajduje się go w łomie nefrytu w Glinicy koło Jordanowa.
Opracowane na podstawie: A. Bolewski, A. Manecki "Rozpoznawanie minerałów; A. Bolewski, A. Manecki "Mineralogia szczegółowa"; K. Maślankiewicz "Kamienie szlachetne" ; J. Kourimsky "Encyklopedia minerałów i skał"
