Ametyat - Brazylia
Ametyat - Brazylia
Ametyst - Urugwaj
Jest to fioletowa odmiana kwarcu. Jego barwa jest skutkiem domieszek żelaza oraz wpływu naturalnego promieniowania jonizującego. Ametysty powstają w procesach hydrotermalnych. Nierzadko wypełniają próżnie pogazowe w melafirach. Często tworzą kryształy na ścianach geod.
Najwspanialsze egzemplarze druz ametystowych, z doskonale wykształconymi i zabarwionymi kryształami, występują w skałach wylewnych na obszarze Brazylii. Największa geoda ametystowa została znaleziona w 1900 r. w Rio Grande do Sul właśnie w Brazylii. Mierzyła ona 10 x 5 x 3 m, a jej całkowita masa wynosiła 7 ton.
Arystoteles tak pisze o powstaniu ametystu:
Żyła sobie piękna leśna nimfa o imieniu Amethys, do której zapałał dziką namiętnością Dionizos. Gonił za nią po lasach i polach. Nimfa lękała się go, a na dodatek kochała pasterza, który pięknie grał na flecie i był zawsze trzeźwy. Gdy Dionizos już prawie miał schwytać Amethys, wezwała ona na pomoc Artemidę. Bogini zamieniła nimfę w mieniący się fioletem fiołków leśnych kamień, nazwany od jej imienia ametystem. Zawstydzony Dionizos nadał owemu kamieniowi własność ujarzmiania niskich chuci i chronienia od skutków pijaństwa.
Ametyst miał zapobiegać upiciu się, jak sama nazwa wręcz wskazuje - po grecku ametysthos oznacza nieupojony.
Później z nazwy minerału interpretowano, że kamień ten chroni przed trucizną.
W sanskrycie ametyst nosi nazwę Cacunda, czyli niosący szczęście. Na sumeryjskich tabliczkach wyczytano, że ametyst jest talizmanem wzbudzającym w obdarowanym uczucie miłości do ofiarodawcy. Tradycja ezoteryczna wywodząca się z Chaldei i Babilonu uznawała ametyst za kamień, który wszystkim przynosi dodatnie wpływy.
Wilhelm Zdobywca (ok. 1027 - 1087), mniej elegancko zwany Bastardem, jako że był nieślubnym synem Roberta Diabła, miał koronę wysadzaną ametystami. Opowiadano, że to właśnie ogromny ametyst przyniósł mu szczęście w bitwie pod Hastngs - został bowiem władcą Anglii.
Od VII w. ametyst stał się symbolem godności kościelnej i był zalecany osobom duchownym. Papieski "pierścień rybaka" miał ametystowe oczko, podobnie jak pierścienie dawane kardynałom. W skarbcu katedry wawelskiej znajduje się taki właśnie pierścień kardynalski papieża Jana Pawła II.
Cesarze bizantyjscy ametystami kazali haftować swoje szaty i zdobić przepaski na włosy dla swych przyszłych następców.
Pierścień ametystowy naszej Ducissy Cunegundis, pokazywany w kościele w Starym Sączu ma wyryty rysunek dwóch witających się postaci. Pierścień ten, według legendy, wrzuciła królewna węgierska do szybu solnego w swoim kraju. Grubą ametystową obrączkę wydobyto w Polsce już z pierwszej bryły soli.
Według Hildegardy z Bingen:
"... Człowiek jednak, który ma plamy na swej twarzy, niech zwilży ametyst swą śliną, i tak nawilżonym kamieniem niech przeciągnie po tych plamach... I niech ogrzeje też wodę przy ogniu, i niech trzyma ów kamień nad wodą... niech włoży go również do wody... tą wodą niech myje często swą twarz, a mieć będzie delikatną skórę i piękną barwę twarzy..."
"... A gdy człowieka ukąsił na ciele pająk, niech pociera owym kamieniem miejsce ukłucia, a zostanie uzdrowiony..."
'... Ale także wąż i żmija uciekają przed tym kamieniem i unikają miejsc, o których wiedzą, że się tam znajduje".
"... ale kiedy człowiek opuchnie gdziekolwiek na swoim ciele świeżym obrzękiem, niech zwilży ów kamień śliną... i pociera wszędzie opuchnięte miejsce, a obrzęk ów zmniejszy się i zniknie."
W Polsce ametyst występuje w okolicach Szklarskiej Poręby, w masywie Śnieżnika i w Górach Kaczawskich, w okolicach Lwówka i Kamiennej Góry, Złotoryi, Kłodzka oraz w okolicach Rudna, Regulic i Poręby koło Krzeszowic. Także w dolomitach Skupniowego Upłazu w Tatrach.
Opracowane na podstawie: A. Bolewski, A. Manecki "Rozpoznawanie minerałów; A. Bolewski, A. Manecki "Mineralogia szczegółowa"; K. Maślankiewicz "Kamienie szlachetne" ; J. Kourimsky "Encyklopedia minerałów i skał"; B. Krzywobłocka, R. Krzywobłocka "Tajemnice klejnotów"; A. Conrad-Seibert ,K. Hechtberger "Hildegarda z Bingen. Sentencje i porady na każdy dzień".
