28 wrz 2013

Meteoryty

Aż do XVIII w. wśród uczonych panowało przekonanie, że meteoryty są pochodzenia ziemskiego. Nie przeszkadzał temu fakt, że zwykli ludzie nieraz obserwowali spadki meteorytów.

Nieformalną datą uznania meteorytów za ciała kosmiczne jest 26 kwietnia 1803 r., kiedy to w L'Aigl we Francji spadł deszcz meteorytów, opisany przez świadków i uczonych.

Fakt ten jednak nie zawsze łatwo się przyjmował - jeszcze w 1807 r. amerykański prezydent Thomas Jefferson, gdy się dowiedział że po eksplozji bolidu nad Weston, na ziemie spadło kilka meteorytów, oświadczył : " Prędzej uwierzę, że dwaj jankescy profesorowie kłamią, niż że kamienie spadają z nieba".


Meteoryty można podzielić na 3 grupy:
1. Meteoryty kamienne
- chondryty
- achondryty
2. Meteoryty żelazne
3. Meteoryty żelazno - kamienne
- pallasyty, mezosyderyty

1. CHONDRYTY

Chondryty stanowią 85% zaobserwowanych spadków. Są to niezwykle ciekawe meteoryty. Zawierają one małe formy kuliste zwykle o średnicy 1 mm lub mniejsze, zwane chondrami. Chondry składają się z płytkowo wykształconych oliwinów i pręcikowych piroksenów, tkwiących w szkliwie plagioklazowym. Szacuje się, że chondryty i chondry mają 4,5 mld lat i są jednymi z najstarszych obiektów, jakie znamy. Obecnie większość naukowców uważa, że chondry to pramateria Układu Słonecznego, z zapisanymi informacjami, co działo się w mgławicy słonecznej.

1a. ACHONDRYTY

Podobnie, jak meteoryty żelazne i żelazno-kamienne, pochodzą one z planetoid i planet, podobnie jak nasza Ziemia, zróżnicowanych na kamienny płaszcz i skorupę oraz żelazne jądro. W przeciwieństwie do Ziemi uległy one następnie destrukcji.

2. METEORYTY ŻELAZNE

Stanowią one 4,6 wszystkich obserwowanych spadków. Ich głównym i dominującym składnikiem jest żelazo, zawierające nikiel (żelazo niklowe).

3. METEORYTY ŻELAZNO-KAMIENNE

Grupa ta stanowi około 2% wszystkich obserwowanych spadków. Zbudowane są one z bezwodnych krzemianów magnezu i żelaza (najczęściej są to oliwiny) oraz z żelaza niklowego o silnym metalicznym połysku.

Tekst opracowany na podstawie książeczki "Meteory, meteoryty, pramateria słoneczna i kosmiczne technologie" A. Maneckiego - i będzie uzupełniany ;)

Zdjęcia autorki bloga.

Przykłady meteorytów / Examples of meteorites

 Chondryt Dhofar 1722 / Chondrite Dhofar 1722

Meteoryt żelazny Campo del Cielo / Iron meteorite Campo del Cielo

Meteoryt żelazno-kamienny - pallasyt - Pallasovka
Iron-stone meteorite - pallasite - Pallasovka

W następnych wpisach zamieszczę zdjęcia i opisy konkretnych meteorytów.